Doanh nghiệp kiếm nghìn tỷ từ các đế chế ngành xe sắp bán cổ phần

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa công bố kế hoạch bán cổ phần lần đầu ra công chúng của Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM).

Theo kế hoạch cổ phần hoá, Nhà nước vẫn nắm giữ 678 triệu cổ phần tại VEAM, chiếm 51% vốn điều lệ, bán cho nhà đầu tư chiến lược là 478 triệu đơn vị, chiếm 36% vốn. 167 triệu cổ phần sẽ được bán đấu giá ra công chúng IPO, chiếm 12,57% vốn điều lệ. Ngoài ra, VEAM bán ưu đãi cho người lao động là 5,7 triệu đơn vị, chiếm 0,43% vốn.

Trong ngày 29/8 tới, VEAM sẽ tiến hành IPO với giá khởi điểm 14.290 đồng một cổ phần. Dự kiến, số tiền thu về tối thiểu gần 2.400 tỷ đồng. Vốn điều lệ sau khi cổ phần hoá tăng lên 13.288 tỷ đồng.

Dù HNX chưa công bố thông tin chi tiết về doanh nghiệp cổ phần hoá song giới đầu tư nhận định đây là một trong những cuộc IPO "bom tấn" của nửa cuối năm 2016. Nguyên nhân do đây là một doanh nghiệp có quy mô lớn và đang sở hữu cổ phần tại hàng loạt các hãng xe lớn như Honda Việt Nam, Toyota, Ford.

VEAM đang nắm 30% cổ phần của Honda Việt Nam, 20% vốn của Toyota Việt Nam, 25% vốn của Ford Việt Nam (chuyển nhượng từ đơn vị thành viên Diesel Sông Công). Tổng vốn đầu tư vào 3 đơn vị này ban đầu là 558 tỷ đồng song đến nay, con số thực tế đã tăng lên 8.381 tỷ đồng.

Với mỗi chiếc xe Honda, Ford, Toyota ra thị trường… VEAM cũng đều được hưởng phần lợi nhuận. Con số của năm 2014 là 3.500 tỷ, 2013 là 2.554 tỷ đồng.

Đầu tư nhiều ngành nhưng lợi nhuận của VEAM lại không đến từ những ngành sản xuất mà đến từ khoản đầu tư góp vốn vào các công ty liên kết. VEAM ghi nhận doanh thu năm 2014 đạt 5.086 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 3.325 tỷ. Đây là doanh nghiệp có lợi nhuận cao thứ 7 trong số các tập đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước.

Doanh số bán xe của các đơn vị liên kết nêu trên đều tăng cao trong năm qua, Toyota đạt kỷ lục gần 51.250 xe, tăng 24,4%. Ford và Honda cũng lần lượt tăng 48% và 28%, đạt 20.740 và hơn 8.300 chiếc. Kết quả này cũng hứa hẹn những khoản lời lớn cho VEAM trong năm và cũng là sức hút của VEAM với giới đầu tư.

Thành lập năm 1990, VEAM là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực chế tạo động cơ, máy nông nghiệp, với các sản phẩm đa dạng từ động cơ nổ (diesel, xăng), máy cày, máy phay đất, máy kéo, máy gặt, máy xay xát, máy cấy, máy sấy, bơm thuốc trừ sâu, các loại thiết bị phục vụ nuôi trồng thủy sản…

Doanh nghiệp có 20 công ty con, công ty liên kết; sử dụng 7.000 lao động và đang sở hữu nhà máy ôtô với thiết kế 33.000 xe tải một năm tại Thanh Hóa. Hiện VEAM còn tham gia cung cấp các linh kiện, phụ tùng cho các hãng Honda, Piaggio, Yamaha…