Tài khoản nào để theo dõi công nợ giữa công ty và các xí nghiệp

Hiện nay các công ty xây dựng đang áp dụng tài khoản để theo dõi công nợ giữa công ty và các xí nghiệp, các đội rất khác nhau, có công ty sử dụng TK136; có công ty sử dụng TK336, TK141; có công ty coi mỗi đội, xí nghiệp là một khách hàng và dùng TK131 để theo dõi. Vậy xin hỏi nên sử dụng tài khoản nào là đúng quy định trong các trường hợp sau:
1 Các xí nghiệp có hạch toán và lập BCTC, các đội hạch toán báo cáo sổ ?
2 Các xí nghiệp chỉ hạch toán báo sổ, không lập BCTC ?
3 Các chi nhánh hạch toán và lập BCTC ?
4 Các chi nhánh ở khác địa phương (tỉnh) có thể hạch toán báo sổ được không? (nộp chứng từ về Văn phòng công ty).
 
Trả lời:
1)Theo quy định của chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành:

• Tài khoản 131 “Phải thu của khách hàng” và Tài khoản 331 “Phải trả cho người bán” dùng để phản ánh các khoản nợ phải thu, nợ phải trả và tình hình thanh toán các khoản nợ phải thu, nợ phải trả giữa các doanh nghiệp độc lập liên quan đến các giao dịch mua bán sản phẩm, hàng hóa, bất động sản đầu tư, TSCĐ, cung cấp dịch vụ.
• Tài khoản 136 “Phải thu nội bộ” và Tài khoản 336 “Phải trả nội bộ” dùng để phản ánh các khoản nợ phải thu và nợ phải trả của doanh nghiệp với đơn vị cấp trên và  đơn vị cấp dưới, giữa các đơn vị cấp dưới với nhau trong đó cấp trên là Tổng Công ty, công ty phải là một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh độc lập không phải là cơ quan quản lý về các khoản vay mượn, chi hộ, trả hộ, thu hộ hoặc các khoản mà doanh nghiệp cấp dưới có nghĩa vụ nộp lên đơn vị cấp trên hoặc cấp trên phải cấp cho cấp dưới. Trong trường hợp này các đơn vị cấp dưới Tổng Công ty, công ty phải là các doanh nghiệp thành viên trực thuộc hoặc phụ thuộc Tổng Công ty, công ty nhưng phải là đơn vị có tổ chức công tác kế toán riêng.
• Tài khoản 141 “Tạm ứng” dùng để phản ánh các khoản tạm ứng của doanh nghiệp cho người lao động trong đơn vị và tình hình thanh toán các khoản tạm ứng đó. Tài khoản này cũng dùng để phản ánh khoản tạm ứng và thanh toán các khoản tạm ứng của doanh nghiệp hoặc xí nghiệp xây lắp cho các đội xây dựng.

 
Áp dụng các quy định nêu trên vào từng trường hợp nêu trong câu hỏi thì:

• (1) Quan hệ thanh toán nợ phải thu, nợ phải trả giữa công ty xây lắp (doanh nghiệp độc lập) với các xí nghiệp xây lắp hoặc đội xây dựng có tổ chức công tác kế toán riêng được sử dụng các TK136, TK336.Khi lập báo cáo tài chính tổng hợp toàn công ty thì các khoản nợ phải thu và nợ phải trả nội bộ đều được loại trừ.
• (2) Quan hệ thanh toán nợ phải thu, nợ phải trả nợ phải thu, nợ phải trả giữa công ty xây lắp với các xí nghiệp, đội chỉ hạch toán báo sổ, không tổ chức công tác kế toán riêng được sử dụng tài khoản 141.
• (3) Quan hệ giữa công ty xây lắp với các chi nhánh là đơn vị có tổ chức công tác kế toán riêng sử dụng tài khoản 136, 336.

• (4) Các chi nhánh của doanh nghiệp độc lập ở khác địa phương (tỉnh) có thể hạch toán báo sổ (nộp chứng từ về văn phòng công ty) tùy theo việc doanh nghiệp lựa chọn và thiết lập mô hình quản lý và hạch toán đối với chi nhánh cũng như phương thức kê khai và nộp các loại thuế phát sinh tại chi nhánh.